سی تی آنژیوگرافی کرونر، به منظور بررسی عروق خونی تغذیه کننده قلب انجام می‌شود. با کمک این روش می‌توان انواع بیماری‌ها و مشکلات قلبی را تشخیص داد.
سی تی آنژیوگرافی کرونر با تزریق یک ماده رنگی، که ماده حاجب هم نامیده می‌شود، و سپس تصویربرداری از عروق کرونر با کمک اشعه ایکس انجام می‌شود.
هدف از سی تی آنژیوگرافی کرونر، تشخیص بیماری‌هایی مانند: آترواسکلروز، در عروق تغذیه کننده عضله قلب است. آترواسکلروز در اثر تشکیل پلاک در عروق ایجاد شده و می‌تواند باعث انسداد و تنگی شریان‌های کرونر شود. آترواسکلروز عامل اصلی بسیاری از بیماری‌های قلبی مانند سکته قلبی است. با کمک سی تی آنژیوگرافی کرونر، می‌توان وجود پلاک در عروق کرونر را بررسی کرد.
سی تی آنژیوگرافی کرونر روشی سرپایی است، و نیاز به بستری در کلینیک و بیمارستان ندارد. اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری در رابطه با سی تی آنژیوگرافی کرونر کسب کنید، تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
سی تی آنژیوگرافی چیست؟
سی تی آنژیوگرافی، نوعی روش تصویربرداری پزشکی است، که هدف از انجام آن تولید تصاویری با جزئیات بالا از عروق خونی و بافت‌های بدن است. در سی تی آنژیوگرافی، پیش از انجام سی تی اسکن، یک ماده رنگی مخصوص به یکی از وریدهای بازو یا پا تزریق می‌شود. این ماده رنگی باعث می‌شود تا عروق خونی و بافت‌های بدن در سی تی اسکن بهتر مشخص شوند.
اسکن توموگرافی کامپیوتری یا سی تی اسکن، نوعی روش تصویربرداری با کمک اشعه ایکس است، که در آن از پردازش کامپیوتری برای تهیه تصاویر مقطعی از بدن استفاده می‌شود. رنگ تزریق شده برای انجام سی تی آنژیوگرافی ماده حاجب هم نامیده می‌شود، زیرا باعث می‌شود که رگ‌های خونی و بافت‌های بدن در سی تی اسکن روشن‌تر به نظر برسند.
سی تی اسکن روشی پیشرفته‌تر و با دقت‌تر از رادیوگرافی است و می‌توان با آن مواردی را تشخیص دارد، که در عکس رادیوگرافی معمولی دیده نمی‌شوند.
عروق کرونر چه عروقی هستند؟
مانند تمام بافت‌های دیگر بدن، سلولهای عضله قلب هم برای عملکرد درست، به مواد غذایی و خون غنی از اکسیژن نیاز دارند. همچنین خون کم‌اکسیژن و مواد زائد تولیدی سلول‌ها هم باید با جریان خون از سلول‌ها دور شود، تا آسیبی به سلول‌ها نرسد.
عروق کرونر که در قسمت بیرونی عضله قلب قرار دارند، وظیفه خونرسانی به سلولهای قلب را برعهده دارند. از این عروق شاخه‌های باریک‌تری جدا می‌شود، که وارد عضله قلب شده و اکسیژن و مواد غذایی موردنیاز سلول‌ها را تامین می‌کنند.
از آنجایی که شریان‌های کرونر خون را به عضله قلب می‌رسانند، هر گونه اختلال یا بیماری عروق کرونر، می‌تواند باعث کاهش میزان اکسیژن و مواد غذایی شود که به سلولهای عضله قلب می‌رسد. این اتفاق می‌تواند منجر به پیامدهای جدی مانند: حمله قلبی و حتی مرگ شود. آترواسکلروز (تجمع پلاک در سطح داخلی شریان‌ها، که باعث باریک شدن یا مسدود شدن شریان می‌شود) شایع‌ترین علت ابتلا به بیماری‌های قلبی است.
سی تی آنژیوگرافی کرونر به چه منظور انجام می‌شود؟
سی تی آنژیوگرافی کرونر، عمدتاً برای بررسی تنگی یا انسداد در عروق کرونر قلب انجام می‌شود. با این حال می‌توان با کمک آن، سایر بیماری‌های قلبی را هم تشخیص داد.
سی تی آنژیوگرافی کرونری با آنژیوگرافی استاندارد کرونر متفاوت است. در روش سنتی (آنژیوگرافی غیر CT) از یک لوله انعطاف پذیر (کاتتر) استفاده می‌شود، که از طریق کشاله ران یا بازو وارد سیستم عروقی شده و سپس وارد قلب یا عروق کرونر می‌شود. برای مبتلایان به بیماری عروق کرونر شناخته شده، می‌توان با روش سنتی، اقدامات درمانی موردنیاز مانند: بالون، بازکردن عروق و استنت گذاری را هم انجام داد.
سی تی آنژیوگرافی کرونر چگونه انجام می‌شود؟
قبل از سی تی آنژیوگرافی عروق کرونر، ممکن است یک دارو از خانواده بتابلوکرها به شما داده شود، تا ضربان قلب شما کندتر شود. با انجام این کار، امکان گرفتن تصاویر واضح‌تر و با جزئیات بالاتر ممکن می‌شود.. اگر در گذشته در اثر مصرف بتابلوکرها، دچار عوارض جانبی یا واکنش‌های آلرژیک شده‌اید، حتما این مسئله را به اطلاع پزشک خود برسانید.
همچنین ممکن است به شما نیتروگلیسیرین داده شود تا شریان‌های کرونر بازتر شوند.
پس از دریافت بی‌حسی، پرستار یک آنژیوکت را وارد یکی از وریدهای بازو یا پای شما می‌کند. از طریق آنژیوکت، یک ماده رنگی به ورید شما تزریق می‌شود. این ماده رنگی کمک می‌کند تا عروق کرونر در تصاویر سی تی اسکن بهتر مشخص شوند. در طول سی تی آنژیوگرافی، باید ضربان قلب شما کنترل شود، به همین دلیل الکترودهایی به این منظور به قفسه سینه شما متصل می‌شود.
سپس از شما خواسته می‌شود تا روی یک تخت مخصوص دراز بکشید. برای انجام سی تی آنژیوگرافی، تخت وارد یک دستگاه تونل مانند می‌شود. اگر در فضاهای بسته احساس ناراحتی می‌کنید، از پزشک خود در مورد استفاده از داروهای آرامبخش سوال کنید.
در طول اسکن باید ثابت بمانید و نفس خود را طبق دستور حبس کنید. حرکت می‌تواند باعث تار شدن تصاویر شود.
یک تکنسین دستگاه را از راه دور کنترل می‌کند. در طول تصویربرداری، تکنسین دستورات لازم را به شما می‌دهد.
اگرچه گرفتن تصاویر از عروق کرونر در مجموع کمتر از پنج ثانیه طول می‌کشد، اما ممکن است کل فرآیند زمانی در حدود یک ساعت به طول بیانجامد.
پس از پایان تصویربرداری، می‌توانید در همان روز به خانه و فعالیت‌های معمول خود بازگردید. توصیه می‌شود که برای دفع سریع‌تر ماده حاجب از بدن، آب زیادی بنوشید.
خطرات و عوارض احتمالی سی تی آنژیوگرافی چیست؟
در سی تی آنژیوگرافی از اشعه ایکس برای تهیه تصاویر از داخل بدن استفاده می‌شود. مقدار اشعه‌ای که به بدن می‌رسد، بسته به نوع دستگاه مورد استفاده متفاوت است. زنان باردار نباید سی تی آنژیوگرافی کرونر انجام دهند، زیرا اشعه ایکس ممکن است به جنین آسیب برساند.
همانطور که گفتیم، در سی تی آنژیوگرافی کرونر، از یک ماده حاجب برای بهتر مشخص شدن عروق کرونر در تصاویر سی تی اسکن استفاده می‌شود. برخی افراد نسبت به مواد رنگی مورد استفاده واکنش حساسیتی نشان می‌دهند. اگر در مورد احتمال وقوع یک واکنش آلرژیک نگران هستید، با پزشک خود در این رابطه مشورت کنید. اگر سابقه واکنش آلرژیک در موقعیت‌های مشابه را دارید، ممکن است از شما خواسته شود که ۱۲ ساعت قبل از انجام سی تی آنژیوگرافی کرونر، داروهای استروئیدی مصرف کنید تا خطر وقوع واکنش آلرژیک کاهش یابد.
چگونه برای سی تی آنژیوگرافی کرونر آماده شویم؟
- غذا و نوشیدنی. توصیه می‌شود که حداقل ۴ ساعت قبل از تصویربرداری چیزی نخورید. نوشیدن آب آشامیدنی مشکلی ندارد. از ۱۲ ساعت قبل، نباید نوشیدنی های کافئین‌دار بنوشید، زیرا می‌توانند باعث بالارفتن ضربان قلب شده و بر کیفیت تصاویر تاثیر بگذارند.
- داروها. لیست کاملی از داروهایی که مصرف می‌کنید را به پزشکتان بگویید. ممکن است لازم باشد تا پیش از تصویربرداری، مصرف تعدادی از داروهای خود را متوقف کنید.
- لباس. در طول تصویربرداری نباید عینک و جواهرات به همراه داشته باشید و باید بالا تنه شما لخت باشد. پیش از سی تی آنژیوگرافی کرونر از شما خواسته می‌شود تا لباس مخصوص بیمارستان را به تن کنید.
نتایج سی تی آنژیوگرافی کرونر
تصاویر سی تی آنژیوگرافی کرونر، مدت کمی پس از تصویربرداری آماده شده و به شما داده می‌شود. پزشک براساس این تصاویر و علائم شما، درمان مناسب برای شما انتخاب می‌کند.
فارغ از نتیجه سی تی آنژیوگرافی کرونر، اصلاح سبک زندگی برای پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های قلبی ضروری است. موارد زیر می‌تواند به شما در این راه کمک کند:
- ورزش منظم
- تغذیه سالم
- ترک سیگار و مواد دخانی
- کاهش استرس‌ها و فشارهای روانی