مشکلات قلبی یکی از رایج ترین عارضه ها در افراد (خصوصا افراد سالمند) به شمار می آید. بنابراین اهمیت فراوان رسیدگی به این مشکلات بر کسی پوشیده نیست. افراد معمولا به محض مشاهده اختلالی در عملکرد قلبشان، سریعا به پزشک و متخصص مراجعه می کنند تا مشکل خود را قبل از این که دیر شود برطرف نمایند. در این هنگام پزشکان معمولا آزمایش نوار قلب را برای مراجعه کننده تجویز می کنند تا به مشکلات کلی قلب پی ببرند.
اما برخی مشکلات هستند که از طریق نوار قلب قابل تشخیص نمی باشند. اختلالات ریتم و ضربان قلب در مدت طولانی، یکی از این مشکلات است که برای تشخیص آن از وسیله ای به نام هولتر قلب استفاده می شود. در ادامه به تعریف و طرز استفاده از هولتر قلب در منزل می پردازیم.
هولتر قلب چیست؟
هولتر قلب یک وسیله به نسبت کوچک است که بر روی بدن افراد قرار داده می شود و ریتم ضربان های قلب را برای یک مدت معین در حافظه خود ذخیره می کند. سپس با اتصال هولتر به کامپیوتر، تمامی اطلاعات ذخیره شده به نمایش در می آید و پزشک می تواند آن را بررسی نماید.
هولتر قلب در اشکال مختلف وجود دارد و از دو قسمت تشکیل شده است: الکترود ها و مانیتور هولتر. الکترود های این وسیله به روی نقاط مشخصی از بدن چسبانده و توسط سیم به مانیتور هولتر متصل می شوند. در این شرایط با نزدیک نگه داشتن مانیتور هولتر به الکترودها، می توان برای یک الی چند روز تمامی عملکردهای قلب را ثبت نمود.
هولتر قلب برای چه افرادی مناسب است؟
در حالی که در روش دیگر، ضربان های قلب تنها برای مدت کوتاهی ثبت می شوند. به طور کلی در صورت مشاهده علائم زیر در بیمار، پزشک ممکن است استفاده از هولتر قلب را برای او تجویز کند:
نا منظم بودن ضربان قلب
درد شدید در قفسه سینه
سرگیجه مداوم
غش کردن
تنگی نفس
تپش قلب غیر طبیعی
خستگی مفرط
هولتر قلب چه عوارضی دارد؟
استفاده از هولتر قلب روشی بی خطر و بدون ریسک است. با این حال ممکن است برخی افراد با توجه به شرایط پوستی خود، در نقاط اتصال الکترودها به پوست، دچار حساسیت، تاول و التهاب شوند. سیم های هولتر نیز ممکن است موجب ایجاد مزاحمت و ایجاد ظاهری نامناسب برای افراد گردد.
به همین خاطر است که بسیاری از افراد، استفاده از هولترهای بی سیم را ترجیح می دهند. جدا کردن چسب های الکترود از پوست نیز ممکن است ناخوشایند باشد. اما با رعایت نکات لازم برای استفاده از هولتر قلب، می توان به ثبت دقیق عملکرد قلب و در نهایت تشخیص درست پزشک کمک کرد.
نکات مهم در استفاده از هولتر قلب
در درجه اول نقاط اتصال الکترودها بر روی بدن باید توسط پزشک متخصص مشخص شود. سپس وی می تواند نحوه چسباندن الکترودها را به بیمار آموزش دهد تا در مواقعی که چسب ها از بدن جدا می شوند، دیگر نیازی به مراجعه مجدد به پزشک، برای اتصال آن ها نباشد. در مدت زمانی که هولتر به بدن بیمار متصل است، برای کاهش احتمال خطا در ثبت ضربان و عملکرد کلی قلب، رعایت چندین نکته ضروری می باشد:
❇️ با وجود این که برخی از هولتر های قلب ضد آب هستند، اکثریت این دستگاه ها چنین امکاناتی را ندارند. بنابراین توصیه می شود در مدت زمان اتصال هولتر قلب، از حمام و استخر رفتن خودداری کنید.
❇️ ممکن است پزشکتان استفاده و آویزان کردن برخی از زیورآلات، فلزات و بدلیجات را ممنوع کند.
❇️ دوری از لوازم الکتریکی و مغناطیسی، برای جلوگیری از بروز هر گونه اختلال در ثبت داده ها ضروری می باشد. آهن ربا، تلفن همراه، مایکروویو و دیگر موارد مشابه، از جمله لوازمی هستند که باید در طول استفاده از هولتر، در فاصله زیادی از بیمار قرار گیرند.
❇️ استعمال دخانیات در این مدت نیز ممنوع می باشد.
❇️ بهتر است از انجام فعالیت های فیزیکی پرهیز کنید؛ چرا که ممکن است در اثر تعریق زیاد چسب ها از بدن جدا شوند.
پس از اتصال هولتر به بدن می توانید به کارهای روزانه خود مشغول شوید. در واقع هدف استفاده از هولتر، ثبت عملکرد قلب در حین انجام کارهای عادی و روزمره می باشد. در مدت زمان تعیین شده تمامی فعالیت ها و زمان آن ها را برای پزشک یادداشت نمایید. بدین ترتیب پزشک بهتر می تواند درباره کیفیت عملکرد و میزان سلامتی قلب شما قضاوت نماید.
نتایج هولتر قلب چگونه بررسی می شود؟
پس از مدت زمان تعیین شده، بیمار مجددا به پزشک خود مراجعه می کند. پزشک مانتیور هولتر را از سیم ها جدا نموده و آن را به کامپیوتر وصل می نماید. پزشک ریتم ضربان قلب که بر روی مانیتور کامپیوتر به نمایش در می آیند را مشاهده و دفتر یادداشت فعالیت های روزانه را بررسی می نماید.