رادیولوژی

کاربرد رادیولوژی

.معمولا اولین ارزیابی از بیمار ، رادیولوژی است . رادیولوژی می تواند اختلالات مختلفی را تشخیص دهد که شامل موارد زیر می باشند :
– آسیب شناسی هایی که باعث کمردرد می شوند به جز امکان تشخیص آسیب شناسی مکانیکی ستون فقرات
– تغییرات در شکل ستون فقرات که در آن رادیولوژی می‌تواند به طور دقیق تعداد درجه انحنا را مشخص کند .
– لغزش مهره کمر یا ستون فقرات مانند اسپیدیلولیستزیس و آرتروز
– عکس از ریه که در واقع شناسنامه سلامت فرد است.
– عکس های رنگی با کنتراست از مری ، معده ، کلیه و…
– بررسی های ساده و سریع از شکم ، مری ، معده ، روده ، کلیه ها ، لوزه سوم ،سنگ های کلیه و…
– تشخیص شکستگی ها که از بهترین روشهای تشخیصی است.
– عکس های رنگی با کنتراست

نکته قابل توجه این است که رادیولوژی معمولی اجازه تشخیص شکاف ها ، برآمدگی ها یا دیسک های فتق و فیبروز بعد از عمل را نمی دهد.

انواع رادیولوژی

این شاخه از پزشکی را می توان به چهار بخش گسترده تقسیم نمود که شامل رادیولوژی تشخیصی ، رادیولوژی مداخله ، انکولوژی رادیولوژی و فیزیک پزشکی می باشد.

1. رادیولوژی تشخیصی

رادیولوژی تشخیصی شامل رادیولوژی عمومی مغز و اعصاب ، اسکلتی عضلانی ، قفسه سینه ،شکمی ، کودکان و پستان می باشد و در مورد مشکلاتی که درون ساختار بدن برای فرد اتفاق افتاده است به پزشک اطلاعاتی داده و در تشخیص بیماری کمک می کند .
رادیولوژی تشخیصی خود شامل شاخه های مختلفی مانند سی تی اسکن ، ام آر آی ، MRA ، فلوروسکوپی ، ماموگرافی و سونوگرافی و همچنین پزشکی هسته ای می باشد .

2. رادیولوژی مداخله ای

رادیولوژی مداخله ای نوعی روش است که پزشکان از تصویربرداری پزشکی برای ارائه درمانی به افراد دارای شرایط غیر سرطانی استفاده می کنند.
به عنوان مثال ، رادیولوژیست مداخله ای می تواند از تصویربرداری پزشکی برای پشتیبانی از یک عمل جراحی استفاده کند.
به طوری که برای هدایت عمل از روش هایی استفاده می‌کنند که معمولاً با سوزن یا لوله های باریک به نام کاتر انجام می‌شود .
برخی از این روش ها برای فرایندهای کاملاً تشخیصی به عنوان مثال آنژیوگرافی انجام می‌شود . در حالی که برخی دیگر به عنوان بخشی از درمان های خاص مثال آنژیوپلاستی صورت می گیرد .
تصاویر راهنما به رادیولوژیست این امکان را می دهند تا ابزارها را از طریق بدن به سمت مناطقی که مورد معالجه قرار می‌گیرند ، هدایت کنند .
این روش با به حداقل رساندن آسیب جسمی بیمار ، میزان بهبودی را افزایش و زمان مدت بستری بعد از عمل را کاهش می دهد .
هدف از پاتولوژی مداخله تشخیص و یا درمان پاتولوژی ها با تکنیک حداقل تهاجمی می باشد.
این روش با استفاده از تکنیک های مختلف تصویربرداری به عنوان مثال اشعه ایکس ، سونوگرافی ، رزونانس مغناطیسی ، سی تی اسکن می‌تواند با هدایت ابزارهای کوچک مانند سوند و موارد مشابه از طریق رگ های خونی طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها را درمان کند .
از آنجا که فقط برش های کوچک پوستی ایجاد می شود ، خطرات آن کم بوده و زمان بهبودی معمولاً در مقایسه با سایر روش ها بسیار اندک است.

از دیگر موارد استفاده از رادیولوژی مداخله ای می توان موارد زیر را نام برد:

– نمونه برداری یا بیوپسی از پستان که تحت گاید سونوگرافی و یا استریوتاکسی انجام می‌شود.
– قراردادن کاتر وریدی
– آمبولیزاسیون کردن برای درمان سرطان ها
– کنترل کردن خونریزی توسط آمبولیزاسیون
– نمونه برداری از اندام هایی مانند ریه و تیروئید
– درمان سرطان ها
– مداوای کمردرد
– درمان مشکلاتی که مربوط به کبد و کلیه می باشد.

3. انکولوژی رادیولوژی

یک متخصص انکولوژیست از پرتونگاری برای معالجه سرطان استفاده می کند . این روش درمانی شامل استفاده از پرتودرمانی با انرژی بالا برای آسیب رساندن به سلول های سرطانی است که از گسترش بیشتر آنها جلوگیری می کند.
این روش همچنین می تواند به کاهش علائم کمک کند یا در برخی موارد ، بیماری را به طور کامل درمان کند.

4. فیزیک پزشکی

فیزیک دانان پزشکی از درک خود در مورد فیزیک برای کمک به تشخیص پزشکی استفاده می کنند.
به عنوان مثال ، آنها می توانند در مورد جنبه های فنی تصویربرداری پزشکی مشاوره دهند تا از امنیت بیماران و اثر بخشی نتایج اطمینان حاصل شود.
برخی از فیزیکدانان پزشکی نیز محقق هستند و در توسعه فناوری جدید پزشکی نقش دارند.
فیزیکدانان پزشکی دستگاه های بسیاری را توسعه داده اند که امروزه پزشکان معمولاً از آنها استفاده می کنند ، مانند تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی ( MRI ).

خطرات رادیولوژی و نکات ایمنی :

امواج پونیزه شده قدرت نفوذ و تخریب بالایی دارند که تابش مداوم و مکرر آن منجر به تخریب بافتهای سلولی می گردد . بنابراین عایق بندی کامل محل و استفاده از محافظ های سربی برای افراد الزامی است . همچنین با پیشرفت تکنولوژی ، رادیولوژی نیز دچار تحولاتی شد که از آن جمله ظهور رادیولوژی دیجیتال را باید نام برد .
در رادیولوژی دیجیتال مقدار دوز دریافتی اشعه و تکرار آن پایین بوده و تصاویر کیفیت بالاتری دارند بنابراین بیماران مدت زمان کمتری در معرض اشعه قرار می گیرند . همچنین تصاویر گرفته شده در رادیولوژی دیجیتال ، قابلیت آرشیو داشته که از تکرار عکسبرداری جلوگیری می کند