آتنولول جزو دسته ای از داروهاست که به ” بتا بلوکر “معروف هستند. این داروها گیرنده های آدرنرژیک بتا را در سطح قلب، عروق محیطی، کلیه و کبد مسدود می کنند و با اثر منفی که بر روی تحریک اعصاب سمپاتیک اعمال می کنند، موجب کاهش تعداد ضربان قلب و کاهش فشارخون می شوند.
آتنولول برای درمان درد قفسه سینه (آنژین)، ضربان قلب زیاد و برخی از آریتمی ها، جلوگیری از تکرار حملات قلبی و به صورت شایع برای درمان فشارخون بالا مورد استفاده قرار می گیرد.
ترکیب دارویی آتنولول صرفا به صورت خوراکی بوده و قرص های 50 و 100 میلی گرم دارد. بر اساس علت تجویز، آتنولول معمولا یک یا دوبار در روز تجویز می شود. این دارو با معده خالی و پر قابل استفاده بوده و ترجیح زمانی خاصی برای مصرف در طول شبانه روز ندارد. دوز مورد استفاده از حداقل 25 میلی گرم در روز تا حداکثر 200 میلی گرم در روز قابل تغییر است که بر اساس شدت بیماری شما، سایر داروهایی که مصرف می کنید و بر اساس نظر پزشک معالج قابل تنظیم است.
قبل از شروع دارو
اگر شما قبلا این دارو یا یکی از داروهای خانواده بتا بلوکرها را مصرف کرده اید و به آن حساسیت نشان داده اید یا مشکل جدی مانند افت تعداد ضربان قلب یا بلوک قلبی با آن داشته اید، نباید مجددا آن را مصرف نمایید. قبل از مصرف آتنولول ضروری است چنانچه یکی از موارد زیر را دارید، حتما با پزشک خود در میان بگذارید:
- آسم، برونشیت، آمفیزم
- دیابت. به ویژه بیماری قندی که به سختی کنترل شده است
- فشارخون پایین
- بیماری قلبی مانند بلوک قلبی، ضربان قلب آهسته، یا نارسایی قلبی
- افسردگی
- بیماری مهم کلیه و کبد
- بیماری تیرویید
- بیماری میاستنی گراویس
- فئوکروموسیتوما و
- بیماری های جریان خون مانند تنگی عروق دست و پا یا سندرم رینود
داشتن این موارد به معنی ممنوعیت مطلق مصرف دارو نیست بلکه لازم است با نظر پزشک معالج خود و با احتیاطات لازم دارو را مصرف نمایید.
آتنولول در بارداری
آتنولول در زمان بارداری جزو داروهای گروه D است. یعنی مصرف آن در حاملگی می تواند بر سلامت جنین تاثیر بگذارد و نباید مورد استفاده قرار گیرد. اگر آتنولول مصرف می کنید، بارداری یا تصمیم به بارداری خود را با پزشک معالج در میان بگذارید تا نسبت به قطع یا جایگزینی آن در دوران بارداری اقدام شود.
آتنولول در شیردهی
آتنولول می تواند وارد شیر مادر شده و موجب تغییر در سیستم گردش خون نوزاد گردد. اگر شما در دوران شیردهی قرار دارید، حتما با پزشک خود در مورد آتنولل صحبت کنید.
چند نکته مهم
- دارو را حتما با دوز تجویز شده توسط پزشک معالج مصرف نمایید. از کاهش یا افزایش دوز دارو خودداری نمایید. تغییر میزان اتنولول می تواند با عوارض جدی همراه باشد.
- لازم است آتنولول با یک لیوان پر از آب مصرف شود. از مصرف آن بدون آب خودداری نمایید.
- سعی کنید آتنولول را در ساعت یکسان از شبانه روز مصرف نمایید.
- قطع ناگهانی آتنولول می تواند با عوارض جدی همراه باشد. از قطع مصرف یکباره آن خودداری نمایید.
- در زمان مصرف آتنولول چک منظم و دوره ای فشارخون و نبض شما ضروری است. پزشک معالج شما باید به صورت منظم شما را ویزیت نماید.
- اگر به عمل جراحی احتیاج دارید، مصرف آتنولول را به جراح و پزشک بیهوشی اطلاع دهید. گاها لازم است به صورت موقت آتنولول را قطع نمایید.
- اگر این دارو برای درمان فشارخون بالای شما تجویز شده است، اصلاح فشارخون و بهبودی حال شما دلیلی برای قطع دارو نیست و این امر می تواند به برگشت علایم منجر شود. برای ادامه دارو و اندازه مصرف حتما از دستورات پزشک معالج خود پیروی نمایید.
- آتنولول معمولا در کنار داروهای دیگر و توصیه های غذایی و ورزشی خاصی تجویز می شود. لازم است در کنار مصرف دارو، سایر موارد هم اجرا گردد.
نگه داری آتنولول در دمای اطاق و به دور از گرما، رطوبت و نور مستقیم آفتاب کافی است.
اگر مصرف دارو را فراموش کردید، بلافاصله پس از یادآوری آن را مصرف نمایید، مگر این که کمتر از 8 ساعت به زمان مصرف دوز بعدی باقی مانده باشد که در این صورت توصیه می شود از دوز فراموش شده صرف نظر کرده و دوز بعدی را سر ساعت و به همان میزان تجویز شده مصرف نمایید. از مصرف دو برابر دارو در وعده بعدی اجتناب کنید زیرا این کار می تواند موجب تشدید عوارض دارو گردد.
عوارض آتنولول
علایم مصرف زیاد آتنولول عبارتند از: کاهش ضربان قلب، کاهش تعداد نبض، تنگی نفس، کبودی و تغییر رنگ ناخن و نوک انگشت ها آبی، سنگینی سر، سرگیجه، ضعف مفرط، افتادن، سنکوپ و تشنج.
اگر شما عمدا یا به صورت اتفاقی بیش از مقدار تجویز شده از آتنولول مصرف کرده اید یا با دوز های معمولی دچار علایم فوق شده اید، هر چه سریعتر با اورژانس تماس بگیرید.
آتنولول می تواند در برخی از افراد دچار اشکال در تمرکز و تاخیر در واکنش های سریع گردد. لذا توصیه می شود این افراد در زمان رانندگی و انجام کارهایی که مستلزم تمرکز و دقت زیاد است، احتیاط کنند.
مصرف الکل با تشدید خواب آلودگی می تواند عوارض ناشی از آتنولول را به شدت افزایش دهد. توصیه می شود اگر آتنولول مصرف می کنید، الکل مصرف نکنید.
عوارض اصلی دارو
1- اگر علایم ناشی از آلرژی به دارو پیدا کردید: مانند کهیر، اشکال در نفس کشیدن، تورم سر و صورت، لب ها، زبان و حلق باید هرچه سریع تر با اورزانس تماس بگیرید.
2- اگر علایم مهم زیر را تجربه کردید، ضمن قطع دارو باید با پزشک خود تماس بگیرید:
- ضربان قلب آهسته
- احساس سبکی سر و افتادن
- احساس تنگی نفس با فعالیت کم
- تورم پا و مچ پا
- تهوع، درد معده، تب، کاهش اشتها، ادرار تیره، مدفوع روشن و یرقان (زردی پوست و چشم)
- افسردگی یا
- احساس سردی در دست و پا
3- عوارض کمتر شایع که شاید احتیاج به قطع دارو هم نداشته باشند، عبارتند از:
کاهش میل جنسی، ناتوانی
مشکلات خواب و بی خوابی
احساس خستگی
اضطراب و بی قراری.