برای سالها آنژیوگرافی عروق قلبی از طریق شریان کشاله ران صورت می گرفت. ولی در سال های اخیر آنژیوگرافی از طریق مچ دست (شریان رادیال) شروع شده و روز به روز به تعداد بیمارانی که که از راه دست آنژیوگرافی می شوند ، افزوده می شود. از سوی دیگر به نظر می رسد بیشتر بیماران هم تمایل دارند تا عمل آنژیوگرافی آنها از طریق دست صورت بگیرد. در این نوشته سعی داریم به توضیحاتی درباره آنژیوگرافی از طریق دست و مزایای آن اشاره کنیم.
آنژیوگرافی چیست؟
آنژیوگرافی به معنی دیدن آناتومی و بیماریهای شریان های داخل بدن است. حین آنژیوگرافی ماده حاجبی که معمولاً حاوی ید است داخل عروق بدن تزریق شده و تصاویر آن به وسیله دستگاه آنژیوگرافی ثبت می شود. آنژیوگرافی با بی حسی موضعی انجام می شود و نیازی به بیهوشی عمومی ندارد.
برای این کار از عروق موجود در دست یا پا – و گاهاً عروق ناحیه گردن و شانه – استفاده می شود.از آنجا که تمام شریان های بدن از قلب و شریان اصلی بدن یعنی آئورت جدا می شوند ، می توان یکی از رگهای مناسب و با سایز بزرگ را در دست یا پا انتخاب کرد، سپس با استفاده از سوزن به داخل رگ وارد شد و از طریق آن کاتتر یا همان لوله های آنژیوگرافی را به سمت قلب هدایت نمود.
آماده سازی بیمار:
- قبل از انجام آنژیوگرافی شرح کاملی در مورد سابقه پزشکی، داروهای مصرفی و سابقه آلرژی توسط پزشک معالج شما اخذ می شود.
- در صورت وجود بیماری کلیوی و سابقه آلرژی به ماده حاجب حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
- در صورت وجود سابقه جراحی عمل قلب باز، داشتن شرح عمل جهت اطلاع از تعداد و محل عروق پیوندی و تسریع روند آنژیوگرافی ضروری است.
قبل از شروع رگ گیری برای انجام آنژیوگرافی، لیدوکائین به صورت زیرجلدی تزریق می شود که نه تنها درد را کم می کند بلکه احتمال اسپاسم رگ را نیز کاهش می دهد.
طی مدت آنژیوگرافی نوار قلب، ضربان، فشار خون، سرعت تنفس و اشباع اکسیژن خون مانیتور می شود.
محل رگ رگیری:
پس از انجام معاینات اولیه و در صورت نبود منع بالینی، پزشک روش آنژیوگرافی رادیال (از طریق دست) را به شما پیشنهاد می دهد. پس از انتخاب محل رگ گیری، ناحیه ورود به رگ و اطراف آن به وسیله بتادین ضدعفونی می شود. لازم است کلیه لباسها و لوازم تزیینی مانند ساعت و النگو از قبل خارج شده باشند. سپس یک روکش بزرگ و استریل جراحی بر روی محل آنژیوگرافی و کل بدن کشیده می شود.
طی این روش، 1 تا 2 سانتی متر بالاتر از چین مچ دست (ترجیحا دست راست) توسط 0/5 تا 1 سی سی لیدوکائین 1% بی حس می شود. سپس سوزن آنژیوگرافی با زاویه 45-30 درجه وارد رگ می شود تا بازگشت خون مشاهده نشود.در ادامه، یک سیم نازک را به طور ملایم وارد نیدل می کنیم. سپس سوزن را خارج کرده و یک شیت را روی وایر (سیم) تعبیه شده وارد شریان می کنیم.
آنژیوگرافی از طریق دست عوارض کمتری دارد و در صورت امکان روش ارجح تری است.
نحوه گرفتن رگ دست برای آنژیوگرافی در ویدیو زیر قابل مشاهده است.
بعد از آنژیوگرافی:
بعد از آنژیوگرافی بلافاصله شیت مچ دست خارج شده و برای جلوگیری از خونریزی از رگ دست ، از وسیله ای به نام TR band استفاده می شود. TR band مانند یک بالشتک پلاستیکی است که به دور مچ دست بسته می شود و کیسه هوای آن با استفاده از یک سرنگ باد می شود. این کیسه هوا در ساعت های بعدی به تدریج توسط پرستار خالی شده و در نهایت از مچ دست خارج می شود.
مزایای آنژیوگرافی از دست (رادیال)
مهم ترین مزیت های آنژیوگرافی از دست می تواند موارد زیر باشند:
- خونریزی کمتر
- تحرک بهتر بیمار: بعد از نیم ساعت از اتمام عمل ، بیمار می تواند بر روی تخت خود بنشیند و حتی با صلاحدید پزشک خود از تخت خارج شده و از صندلی استفاده نماید.
- امکان ترخیص زودتر: به دلیل امکان تحرک بیمار و هم چنین خطر اندک خونریزی ، در اغلب مراکز بیماران بعد از آنژیوگرافی رادیال همان روز از بیمارستان مرخص می شوند.