آنچه که برای یک شخص ممکن است استرس‌آور باشد، در دیگری ممکن است تاثیری نداشته باشد. قابل ذکر است که استرس فقط برای اتفاقات منفی تعریف نمی‌شود. برخی افراد وقتی با اتفاقات مثبت مانند ازدواج، ارتقا شغل، رسیدن به یکی از اهداف بزرگ و عواملی از این دست، روبرو می‌شوند، استرس به سراغشان می‌آید.
با این حال، استرس بیش از حد می‌تواند اثرات منفی روی تک تک اعضای بدن بگذارد و اگر کنترل نشود مشکلات روحی و جسمی را به دنبال داشته باشد. عدم کنترل استرس می تواند منجر به طیف گسترده‌ای از مشکلات روانی و جسمی شود. در ادامه ی این متن میخواهیم به ناراحتی قلبی ناشی از استرس بپردازیم.
استرس چیست؟
استرس پاسخ بدن ما به فشار و تغییرات ایجاد شده در بدن است. این فشار می‌تواند روحی، روانی و فیزیکی باشد. استرس معمولاً هنگامی اتفاق می‌افتد که یک اتفاق غیرمنتظره‌ای را تجربه کنیم یا احساس کنیم تسلط کافی بر موقعیتی که در آن قرار داریم، نداریم. بسیاری از موقعیت‌های مختلف یا وقایع زندگی روزانه می‌توانند باعث استرس شوند.
همه ما به‌طور متفاوتی با استرس کنار می‌آییم. توانایی ما برای کنار آمدن می‌تواند به ژنتیک، نوع اتفاق افتاده، شخصیت و شرایط اجتماعی و دیگر شرایط ما بستگی داشته باشد. هنگامی که ما با استرس روبرو می‌شویم، بدن ما هورمون‌های استرس تولید می‌کند که این هورمون‌ها باعث پاسخ بدن شده و سیستم ایمنی بدن ما را فعال می‌کنند.
این امر به ما کمک می‌کند تا سریع‌تر به موقعیت استرس‌زا مسلط شده و بدن پاسخ مناسبی به عامل محرک دهد. هورمون‌های استرس معمولاً پس از اتمام اتفاق استرس‌زا به سرعت به حالت عادی برمی‌گردند و اثر طولانی مدت ندارند.
انواع استرس
استرس به دو دسته‌ی استرس حاد و مزمن تقسیم‌بندی میشود:
۱_ استرس حاد:
استرسی که ما به طور روزمره با آن سروکار داریم و هنگامی که کار ما پیش نمی‌رود و یا با کسی بحث می‌کنیم، دچار این نوع استرس می‌شویم، مسلما بعد از رفع عامل استرس‌زا، بدن ما به حالت عادی خود برمی‌گردد.
۲_ استرس مزمن:
زمانی است که فرد در یک بازه‌ی زمانی طولانی درگیر استرس باشد و بدن میزانی (کم یا زیاد) از استرس را تجربه کند. استرس مزمن ممکن است منجر به افزایش فشارخون شود، که می‌تواند خطر حمله قلبی و سکته را افزایش دهد. این استرس معمولا در مواقعی که شخص در موقعیت‌هایی همچون ازدواج بد، شغل نامناسب و… قرار دارد، اتفاق می‌افتد.
ناراحتی قلبی ناشی از استرس
سلامت روان مستقیما با سلامت جسم شما در ارتباط است. اگر فرد بیش از حد تحت تاثیر استرس قرار بگیرد ممکن است در معرض بیماری‌های قلبی و سکته‌ی مغزی باشد. وجود استرس خود یک فاکتور مهم برای افرادیست که بیماری‌های عروق کرونر دارند. در پی استرس، جریان خون به قلب کاهش می‌یابد و برخی اوقات باعث تنگ شدن عروق میشود که این موارد می‌توانند موجب سکته‌ی قلبی شوند.
استرس می‌تواند با ترشح هورمون‌هایی مانند آدرنالین و کورتیزول و… موجب افزایش فشارخون شود. وقتی فشار خون افزایش پیدا می‌کند، میزان پلاکت نیز زیاد میشود و امکان لخته شدن خون وجود دارد که همین امر ریسک حمله‌ی قلبی را بالا می‌برد. وقتی شخصی دچار:
- افسردگی
- استرس مزمن
- اضطراب
- عصبانیت
- بدبینی
- نارضایتی از زندگی
میشود، این شرایط با واکنش های بالقوه مانند موارد زیر در بدن ما همراه است:
- تپش قلب و آریتمی قلب
- افزایش مشکلات گوارشی
- افزایش فشار خون
- التهاب
- کاهش جریان خون به قلب
- دیابت نوع ۲
- بیماری‌های تیروئید
- درد قفسه سینه
- اختلال تنفسی
❌ همه‌ی این عوامل اگر با تداوم استرس در بدن شما رخ دهد و پی‌درپی اتفاق بیفتد، شما در معرض انواع بیماری‌های قلبی خواهید بود.
عوامل تشدید کننده بیماری های قلبی ناشی از استرس
حالا اگر شما بخواهید در این شرایط با موارد ناسالم از استرس فرار کنید، نه تنها استرس از بین نمی‌رود، بلکه خود را در معرض انواع بیماری‌ها قرار می‌دهید. این عوامل عبارتند از:
- سیگار کشیدن
- پرخوری
- عدم فعالیت بدنی
- رژیم غذایی ناسالم
- اضافه وزن
- عدم مصرف داروها طبق تجویز
❌پاسخ بدن به استرس ممکن است در هر فرد متفاوت باشد، اما برخی از علائم شایع آن را در اینجا بیان می‌کنیم:
- سردرد
- کشیدگی عضلات پشت
- درد معده
- اسهال و استفراغ
- رنگ پریده‌گی
- کاهش آستانه‌ی تحمل
- تپش قلب
- پرخوری عصبی و بی‌اشتهایی
- تعریق کف دست
❌استرس همچنین می تواند باعث:
- تحلیل انرژی فرد
- اختلال خواب
- عدم کنترل بر رفتار و… شود.
همین موارد یک موقعیت پرتنش و زنجیره‌ای از حوادث را برای شما به وجود می آورند. بدن شما آدرنالین ترشح می‌کند، هورمونی که به طور موقت باعث میشود تنفس و ضربان قلب تندتر شود و فشار خون بالا رود. این واکنش‌ها فرد را برای مقابله با شرایط آماده می‌کند که به آن پاسخ جنگ یا گریز گفته میشود.
راه های کنترل یا درمان استرس
۱. ورزش منظم:
می‌تواند استرس، تنش، اضطراب و افسردگی را برطرف کند. طبیعت‌گردی، مدیتیشن یا یوگا را حتما در برنامه‌ی هفتگی خود قرار دهید.
۲. گردش و تفریح با دوستان و خانواده:
حفظ ارتباطات اجتماعی و گفتگو با افرادی که به آنها اعتماد دارید می‌تواند شما را از محرک استرس دور و به شما در مدیریت آن کمک کند.
۳. خواب کافی:
خواب کافی می‌تواند مدیریت استرس و تمرکز بر موقعیت را برای فرد راحت کند.
۴. حفظ نگرش مثبت:
تمرین تکنیک‌های آرام‌سازی هنگام گوش دادن به موسیقی.
۵. سرگرمی:
یافتن یک سرگرمی تحریک‌کننده که می‌تواند سرگرم کننده باشد و شما را از افکار یا نگرانی‌های منفی دور کند.
۶. شناسایی منبع استرس
شناسایی علت استرس برای فرد گام مهمی در مقابله با آن است. منابع استرس را در زندگی خود شناسایی کرده و به دنبال راه‌هایی برای کاهش و مدیریت آنها باشید. پیدا کردن منبع استرس با همراهی یک روانشناس به شما کمک زیادی خواهد کرد. کلاس‌های مدیریت استرس یا استراحت نیز می‌توانند کمک کننده باشند.
۷. آرامش در لحظه:
پذیرش آرامش در برابر چالش‌های زندگی ممکن است به بهبود درک شما از استرس و در نتیجه کیفیت بهتر زندگی و سلامت قلب کمک کند.
در پایان….
پس طبق مسائلی که در مورد آن صحبت کردیم، استرس می‌تواند بر روی جسم و روان شما تاثیر بگذارد. اما مسئله‌ی مهم چطور کنار آمدن با این استرس و نحوه‌ی مدیریت آن است. شما می‌توانید با مشورت با یک روانشناس تمام عواملی که شما را در معرض استرس قرار می‌دهند را شناسایی کنید و در مورد برخورد و نحوه‌ی مواجه با این موقعیت‌ها به صحبت بنشینید تا حین قرارگیری در مقابل عوامل استرس‌زا عکس‌العمل مناسبی نشان دهید. مدیریت درست این عوامل شما را از ابتلا به انواع بیماری، از جمله بیماری‌های قلبی و سکته مغزی دور نگه می‌دارد.